Omgevingsraad   

Wat is een omgevingsraad

Een Omgevingsraad is een methode om alle belanghebbenden rond een vraagstuk of initiatief aan één tafel in gesprek te brengen. Het doel van een Omgevingsraad is het creëren van een gelijk speelveld tussen de verschillende partijen zodat zij kunnen overleggen en tot consensus kunnen komen. De Omgevingsraad is de verzameling van stakeholders die in gesprek gaan met de ontwikkelende partij (of partijen) om te komen tot (nadere) afspraken, onder begeleiding van een onafhankelijke voorzitter. Een Omgevingsraad beantwoordt de vraag: met welk plan of welke uitvoering kunnen alle betrokken partijen akkoord gaan? 

De Omgevingsraad wordt gevormd door alle partijen die worden getroffen door een bestaand plan. Een Omgevingsraad kan bijvoorbeeld worden gebruikt om omwonenden te betrekken bij de uitvoering van plannen die hun leefomgeving gaan veranderen. 

Het initiatief voor een Omgevingsraad ligt bij een ontwikkelaar of het bevoegd gezag dat uiteindelijk toestemming verleent aan het uitvoeren van de plannen. Vervolgens wordt de Omgevingsraad samengesteld door een onafhankelijke partij. De onafhankelijke partij selecteert een voorzitter en secretaris, en zorgt dat alle betrokken partijen vertegenwoordigd zijn in de Omgevingsraad. Hoe later in het proces met een Omgevingsraad wordt gestart, des te moeilijker het wordt om tot een effectief en constructief werkende Omgevingsraad te komen.

Burgers kunnen op meerdere manieren onderdeel worden van een Omgevingsraad. Zo kan gekozen worden een aantal inwoners persoonlijk te vragen deel te nemen aan de discussie. Ook kunnen actiegroepen een delegatie sturen. Om de groepsgrootte te beperken en toch veel burgers te bereiken, kan ook een Bewonersplatform worden opgericht. Burgers  overleggen dan eerst zelf onderling, voordat ze een delegatie namens hen laten deelnemen en inbrengen aan de Omgevingsraad. Een plaform kan ook wordne opgezet voor andere partijen met grotere achterban (actiegroepen, grondeigenaren, etc.)

In een Omgevingsraad moeten onderling argumenten worden uitgewisseld en belangen worden gedeeld. Dit vraagt van alle partijen om begrip op te brengen voor het belang van de ander. Het is daarom moeilijk om vanuit een situatie met veel conflict of wantrouwen te starten met een Ondernemingsraad. 

De uitkomst van een Omgevingsraad is geen voorstel waar het bevoegd gezag alleen nog maar “ja” op hoeft te zeggen. Toch is een bereikte consensus niet helemaal vrijblijvend: als het bevoegd gezag afwijkt van de overeenstemming, moet zij dit goed kunnen onderbouwen. 

Uit de voorbeelden blijkt ook dat een Omgevingsraad niet een vast model is dat alleen maar van de plank gehaald behoeft te worden om aan de slag te kunnen gaan. Als een Omgevingsraad wordt overwogen, is het zaak om in elk geval de volgende vragen uit te werken.
 

• Wat is het juiste moment om een Omgevingsraad in te stellen?
• Welke partijen moeten aan tafel komen?
• Hoe kan er een representatieve vertegenwoordiging worden gerekruteerd vanuit de (doorgaans niet georganiseerde) omwonenden?
• Wat is de relatie tussen actiegroepen en een burgerplatform?
• Hoe kan er voor een “gelijk speelveld” worden gezorgd? In het bijzonder: hoe ondersteun je omwonenden zodat ze niet vol onzekerheid en wantrouwen aan tafel zitten? Hoe wordt het gebrek aan kennis ingevuld?
• Op welke manier kunnen afspraken worden geborgd, gegeven het feit dat de deelnemende omwonenden andere omwonenden niet formeel kunnen en mogen vertegenwoordigen?
• Hoe lang moet de Omgevingsraad blijven functioneren?
• Wordt er in een Omgevingsraad ook onderhandeld over de verdeling van lusten en lasten of is dat enkel een zaak tussen ontwikkelaars en omwonenden?

Hoofddoel Omgevingsraad

 
Bestuurder: Een inzicht te krijgen in een zo goed mogelijke invulling van de uitvoering van een plan voor alle belanghebbenden. 

Bewoner/burger: Met alle belanghebbenden overleggen om tot een plan te komen dat het belang van de burger respecteert. 

Ontwikkelaar: Overeenstemming bereiken met de omgeving en partijen die worden geraakt door uw plannen.

Data

Aantal deelnemers: Maximaal 20 
Rol van de deelnemers: Besluiten
Duur: Minimaal 4 maanden 
Budget: Minimaal €30.000